Posts

Showing posts from 2011

“Edebi” Acrobat, Edebiyat ve Sümerler

Duayen Sümerolog Samuel Noah Kramer’ın popüler kitaplarıyla gayet net bir şekilde ortaya koyduğu gibi bugünkü insan medeniyeti dinden edebiyata, yazıdan tekerleğe bir çok şeyi (ve/veya onların yaygınlaşmasını) kadim Sümer medeniyetine borçludur[1]. Nuh tufanından ve onun kahramanından (bizde Hz. Nuh, Sümerlerde Ziusudra, Babillilerde Utnapiştim olarak bilinen) bahseden Sümer mitolojisidir [2]. Yetiştirdikleri hububatın hesabını tutabilmek icin yazıyı bulan, kullandıkları tarlaları doğru bölüştürmek için geometrinin temellerini atanlar da Sümerler ve onların yakın mirasçıları Babillilerdir. Bugün hala bir çemberin derecesel çevresini ifade etmek için kullandığımız “360 derece” kavramını, bir yılın içinde bulunan (12) ay sayısını yine Sümerlerden aldık. Devamı >>

Dunya’nin merkezinden gecen tunel: 84 dakikada devr-i Dunya

Image
Dunya’nin merkezinden gecen bir tunele bir kapsul icinde dusseniz, tunelin Dunya’nin obur ucundaki agzindan ne kadar sure sonra cikarsiniz? Bu problem genel adi “terrestrial brachistochrone” olan problemin bir alt durumu oluyor [1]. “Terrestrial brachistochrone problem,” “Yersel en kisa zaman problemi” anlaminda, ve Dunya’nin bir yerinden bir yerine giderken hangi yol veya yollardan en kisa zamanda gidilebilecegini bulmayla alakali sorulari iceriyor. Bunun bir yuzyildan fazla bir suredir fizikcileri mesgul eden bir konu oldugunu ogrenince sasirmistim [2-7]. Yukarida sordugum sorunun uzun sayilabilecek bir cozumu var. Fakat ilginc bir sekilde “harmonik salinim sistemi” kavramini kullanarak cok kisa bir hesapla da cozulebilir. Devami >>